شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد و شرایط حرکت موثر بسوی مدیریت عملکرد

دانلود پایان نامه رشته مدیریت

شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد و شرایط حرکت موثر بسوی مدیریت عملکرد

هدف از این پایان نامه بررسی شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد و شرایط حرکت موثر بسوی مدیریت عملکرد بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد

مقدمه
موضوع ارزيابي عملکرد از جمله مباحث گسترده اي است که دامنه وسيعي از رشته ها و صاحب نظران بر آن اثرگذار بوده اند و گزارش ها و مقالات جديدي درباره آن نوشته شده است. به علاوه بازار نرم افزارهاي کاربردي در اين زمينه نيز رشد بسياري کرده است (Marr & schhume; 2003). به نقل از لرد كوين  بيان مي كند: وقتي كه شما بتوانيد آنچه را كه درباره اش صحبت مي كنيد مورد سنجش قرار دهيد و آنرا با اعداد و ارقام بيان كنيد، در واقع مي توانيد ادعا كنيد چيزي در مورد آن مي دانيد، اما وقتي نتوانيد آنرا بسنجيد و زماني كه نتوانيد آنرا به اعداد و ارقام تبديل و بيان كنيد، دانش و آگاهي شما نسبت به آن موضوع بسيار ناچيز و ناراضي كننده است.

جمله معروف دیگری عنوان مي كند آنچه را كه نتوانيد اندازه گيري كنيد نمي توانيد كنترل كنيد و آنچه را كه نتوانيد كنترل كنيد، نمي توانيد مديريت كنيد، در واقع آنچه را كه نتوان مديريت كرد، نمي توان بهبود بخشيد (ایران زاده و برقی، 1388، ص 68).نقل قول های بالا ميزان اهميّت و لزوم توجه به مقوله ارزيابي عملكرد را در بحث مديريت سازمان آشكار مي سازد. ارزيابي عملكرد يك وظيفه اساسي براي مديريت هرسازماني مي باشد. امروزه همۀ سازمان ها چه دولتي و چه خصوصي براي توسعه، رشد و پايداري در عرصۀ رقابتي به نوعي سيستم ارزيابي عملكرد اثربخش نياز دارند و بدين خاطر است كه تلاش هاي مربوط به ارزيابي عملكرد در سازمان ها به طور جدي پيگيري و بهبود داده مي شود.

شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد:
از شاخص ها و استانداردها به مثابه قلب فرآيند ارزيابي عملكرد یاد می کنند. امّا بايد در نظر داشت كه بين اين دو از لحاظ معنايي، تفاوت‎هايي وجود دارد. شاخص ها در واقع از اهداف و استراتژي‎هاي شركت گرفته مي‎شوند وليكن استاندارد در واقع شاخص هايي هستند كه شركت در آن مقادير كمي يا كيفي مطلوبي را به عنوان هدف در نظر گرفته است (قدرتیان، 1381، ص 30).

-تعریف استاندارد:
تفسير اهداف سازمان در قالب يك بازده دقيق و قابل اندازه‎گيري را استاندارد گويند (رضائیان، 1380، ص 240). در واقع استانداردهاي عملكرد بيان نتايج مورد انتظار در پايان كار است. اين نتيجه‎ها ممكن است عيني و يا ذهني باشد (قدرتیان، 1381، ص 30).

 تعریف شاخص:
شاخص ، عددي است كه از تركيب يا تقسيم دو يا چند اندازه ديگر بدست مي‎آيد.با اين تعريف یعنی اینكه تمامي حاصل جمع‎ها، حاصل‎ضرب‎ها و خارج قسمت‎ها، شاخص محسوب مي‎شود. شاخصها ، زبان گوياي اطلاعات مبهم و كمّي هستند. نکته مزبور در این راستا این است که هر قدر اطلاعات جمع‎آوري شده به صورت خام و وسيع باشد، مشكل بتوان از انبوه اطلاعات مزبور، استنباط درستي بعمل آورد. شاخص ها به دو طريق ساخته مي‎شوند: يكي به صورت تعريف ساده و ديگري به صورت تعريف كميت هاي تطبيقي. از طریق تعريف ساده بايد گفت كه شاخص به عنوان تعريف معادله گونه‎اي است كه طي آن يك طرف معادله برابر طرف ديگر فرض مي‎شود.

مثلاً وقتي از تعبير «سوءتفاهم» تعریف درستي به عمل آيد، در آن صورت مي‎توان گفت كه مي‎توان از شاخص «سوءتفاهم» براي تحقيق‎هاي خود استفاده کرد. اين شيوه ساخت شامل متغيرهاي كيفي مانند بالا و نيز متغيرهاي كمّي ساده مانند حجم فروش و… مي‎شود. شيوه ديگر آن است كه تعاريف ساده كمي را به تعريف كمّي و تطبيقي تبديل كرد. از معمول‎ترين تعريف كمي و تطبيقي «تناسب»  می باشد. تناسب، تعريفي تطبيقي است كه به علت همين ويژگي تطبيقي خود داراي كميت‎هاي مقايسه‎اي است. دامنه يك تناسب معمولاً بين صفر تا يك در نوسان است. «درصد» شكل ديگري از شاخص است كه با ضريب تناسب در عدد 100 بدست مي‎آيد. شكل ديگر اين نوع شاخص‎ها «نسبت‎ها» مي‎باشند. 

 نسبت ها، تعاريف پيچيده‎تر دارند. تفاوت نسبت با تناسب در اين نكته نهفته است كه در تناسب، صورت، جزئي از مخرج كسر محسوب مي‎شود و مي‎توان آن را به صورت درصد نیز بیان نمود. در حالی که نسبت جزئي از مخرج كسر نیست و دو گروه يا جمعيت ناهمگون و غير متجانس نسبت به هم مقايسه مي‎شوند. يك نسبت امكان مقايسه دو عنصر غيرقابل مقايسه را فراهم مي‎سازد و معمولاً عنصر يا عدد بزرگتر به عنوان مخرج كسر تلقي مي‎گردد (ساده، 1375، ص 112-103).

انواع شاخص های عملکردی:
1.    شاخص های زمان سنجی: 
شاخص هایی که میزان سروقت بودن هر یک از عملیات را بررسی می کند. محدودیتی باید برای زمان انجام این فعالیت ها تعیین شود که این محدودیت ها بر مبنای نیاز مشتریان تعیین می شوند.
2.    شاخص های اثربخشی: 
شاخص هایی که میزان برآورد شدن  نیازها توسط هر فرآیند را نشان می دهد. (آیا ما کار درستی انجام می دهیم؟)
3.    شاخص های کارآئی: 
شاخص هایی که میزان استفاده از منابع توسط هر یک از فرآیندها برای رسیدن به اهداف نهائی را نشان می دهد. (آیا ما کارها را درست انجام می دهیم؟)
4.    شاخص های بهره وری: 
شاخص هایی که میزان ارزش افزوده هر فرآیند بر مبنای تقسیم بندی ارزش نیروی کار و منابع مصرف شده را نشان می دهد.
5.    شاخص های امنیت: 
شاخص هایی که میزان سلامت سازمان و محیط کاری کارمندان را اندازه گیری می کند (عفتی و همکاران، 1386). 

خصوصیات شاخص های عملکرد ایده آل:
شاخص های عملکرد جهت استفاده مؤثر باید دارای مجموعه ای از مشخصات مشترک باشند که عبارتند از: واضح و قابل درک باشد، نیاز سیستم و مشتریان را به خوبی منعکس سازد، به صورت وسیع قابل استفاده باشد، باعث حصول توافق در تصمیم گیری شود، بتواند به صورت یکنواخت تفسیر شود، در تفسیر نتایج قوی باشد، قابل انطباق با دیگر شاخص ها باشد و اجرای آن از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد (محمد فام، 1389، ص 3).

فهرست مطالب
2-2- مروری بر ارزیابی عملکرد33
2-2-1- مقدمه33
2-2-2-تاریخچه ارزیابی عملکرد34
2-2-2-1- تاریخچه ارزیابی عملکرد در جهان34
2-2-2-2- تاریخچه ارزیابی عملکرد در ایران35
2-2-3- تعریف اندازه گیری36
2-2-4- دلایل اندازه گیری36
2-2-5- تعریف و مفهوم عملکرد36
2-2-6- انواع ارزیابی37
2-2-6-1-ارزيابي آينده نگر37
2-2-6-2-ارزيابي گذشته نگر37
2-2-7- مراحل ارزیابی38
2-2-8- تعریف و مفهوم ارزیابی عملکرد39
2-2-9- کارکردهای ارزیابی عملکرد40
2-2-10- دلایل ارزیابی عملکرد41
2-2-11- اهداف ارزیابی عملکرد42
2-2-12- ضرورت و اهمیّت ارزیابی عملکرد42
2-2-13- ابعاد ارزیابی عملکرد43
2-2-14- فرآیند ارزیابی عملکرد45
2-2-15- شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد48
2-2-15-1-تعریف استاندارد48
2-2-15-2- تعریف شاخص48
2-2-15-3- انواع شاخص های عملکردی49
2-2-15-4- خصوصیات شاخص های عملکرد ایده آل50
2-2-15-4-1- شاخص های مطلوب عملکرد از نظر پیتر دراکر50
2-2-15-4-2- خصوصیات شاخص های عملکرد از نظر گلوبرسون50
2-2-15-4-3- اصول شاخص های عملکرد از نظر ماسکل51
2-2-15-4-4- شاخص های عملکرد در مدل سینک و تاتل52
2-2-15-4-5- شاخص های عملکرد در مدل نتایج و تعیین کننده ها52
2-2-15-4-6- شاخص های عملکرد در مدل هرم عملکرد53
2-2-16- مدیریت عملکرد54
2-2-16-1- تعریف مدیریت عملکرد54
2-2-16-2- مزيّت هاي مديريت عملکرد55
2-2-16-3- پیش نیازهای مدیریت عملکرد56
2-2-16-4- حرکت از ارزیابی عملکرد به مدیریت عملکرد56
2-2-16-5- شرایط حرکت مؤثر از ارزیابی عملکرد به مدیریت عملکرد56
2-2-16-6- تفاوت مدیریت عملکرد با ارزیابی عملکرد57
2-2-17- ديدگاه هاي سنتي و نوين درباره ارزيابي عملکرد59
2-2-17-1- مقایسه معیارهای سنتی و نوین ارزیابی عملکرد60
2-2-17-2- اشکالات سیستم های سنتی ارزیابی61

منابع